اغلب مردم زمانیکه آکواریوم جدیدی راه اندازی می کنند، بدون فراهم کردن شرایط و مقدمات لازم به آکواریوم جدید ماهی اضافه می کنند. چنین اقدامی می تواند منجر به مرگ و یا بیماری ماهی شود. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی ابتدا باید باکتری های مفیدی که مواد سمی را تجزیه می کنند به تانک اضافه شود که این باکتری ها به صورت تجاری تحت برند های خاصی به فروش می رسد و یا اینکه باید مدت زمان لازم تا فراهم شدن این باکتری ها در تانک سپری شود.
به دو طریق می توان باکتری های مفید را به آکواریوم اضافه کرد.
۱- برخی شرکت ها باکتری های مفید را به صورت مایع و در بطری هایی تحت برند های تجاری به فروش می رسانند که می توان از این محصولات طبق دستور موجود روی بطری استفاده کرد. سپس به آکواریوم ماهی اضافه می شود.
۲- برای افزودن باکتری ها می توان به تدریج به آکواریوم ماهی اضافه کرد. هر هفته یک یا دو ماهی کوچک و مقاوم مثل گوپی ، زبرا دانیو و یا ابر سفید به آکواریوم اضافه کنید. فوراً آکواریوم را پر از ماهی نکنید. افزودن ماهی های زیاد پیش از اینکه باکتری های مفید تجزیه کننده ی آمونیاک در آکواریوم به حد کافی برسند، موجب افزایش آمونیاک ناشی از مدفوع ماهی ها در آکواریوم می شود.
به سه طریق می تواند فرآیند تشکیل باکتری های مفید در آکواریوم را سرعت بخشید.
۱- بعد از افزودن چند ماهی به تانک دمای آکواریوم را تا ۲۶ درجه ی سانتی گراد افزایش دهید.
۲- سنگریزه های بستر یک آکواریوم قدیمی که سیکل نیروژن آن طی شده است را به تانک جدید اضافه کنید یا فیلتری که برای آکواریوم جدید در نظر گرفته اید را مدتی در آکواریوم دیگری قرار دهید تا باکتری های مفید آن آکواریوم در مدیاهای فیلتر جای بگیرند ، سپس فیلتر را به تانک جدید منتقل نمایید، با این روش باکتری های مفید از تانک قدیمی به تانک جدید منتقل می شوند.
۳- به آکواریوم جدید گیاه های زنده اضافه کنید.
با احتیاط ماهی ها را منتقل کنید. در هنگام حمل و نقل از بروز تکان های شدید و … که باعث افزایش استرس ماهی ها می شوند خودداری کنید. ماهی ها در یک کیسه ی پلاستیکی حاوی آب منتقل می شوند.
لامپ های آکواریوم را قبل از وارد کردن ماهی های جدید خاموش کنید تا ماهی ها آرامش بیشتری داشته باشند. سپس برای هم دما شدن آب داخل کیسه و آکواریوم، باید کیسه روی آب به صورت معلق برای ۱۵ دقیقه شناور بماند.
مقداری از آب آکواریوم را وارد کیسه کنید و پس از چند دقیقه ماهی را وارد تانک کنید. البته دقت کنید که آبی که در کیسه وجود داشته را وارد تانک نکنید و بهتر است با ساچوک ماهی را از کیسه خارج و وارد تانک کنید. پس از ۱۰ دقیقه لامپ ها را روشن کنید.
یک روز پس از افزودن چند ماهی کوچک و مقاوم به تانک ، آب آکواریوم را برای بررسی میزان آمونیاک و نیتریت آزمایش کنید. برای سنجش آمونیاک ، نیتریت و نیترات از کیت هایی که برای این منظور ساخته شده اند و در فروشگاه های لوازم ماهیان زینتی عرضه می شوند بر طبق دستورالعمل آن استفاده کنید.
هنگامیکه آب آکواریوم را آزمایش می کنید، در روز های نخست تنها آمونیاک در آکواریوم مشاهده می شود که ناشی از مدفوع ماهی هاست.
از ۴ تا ۵ روز بعد به تدریج مشاهده می کنید که میزان نیتریت در آکواریوم بیشتر می شود در حالیکه میزان آمونیاک کمتر می گردد. این موضوع نشان می دهد که باکتری های مفید در حال تجزیه ی آمونیاک به نیتریت هستند.
پس از چند روز با بررسی آب آکواریوم مشاهده می کنید که میزان نیتریت در حال کاهش است و در عوض مقداری نیترات در آب مشاهده می گردد. باکتری ها در حال افزایش هستند و نیتریت اضافی و مضر را به نیترات تبدیل می کنند. افزایش نیتریت در آکواریوم می تواند باعث مسمومیت ماهی ها شود که می توانید مقاله ی زیر را در این باره مطالعه کنید.
زمانیکه تنها نیترات در آب مشاهده می شود و آمونیاک و نیتریت در آب نیست یعنی سیکل نیتروژن کامل شده است. در این هنگام می توانید ماهی های بیشتری به آکواریوم اضافه کنید.
محمد رسولی نژاد
کپی برداری از مطالب بهداشت آبزیان بدون درج لینک و نام بهداشت آبزیان غیرمجاز است.