بیماری قارچی ساپرولگنیازیس – Saprolegniasis

عامل بیماری:

این بیماری توسط یک قارچ (کپک) از خانواده ی Saprolegniaceae و از کلاس Phycomycetes ایجاد می شود. اعضا این خانواده از ارگانیسم های رشته ای کوئنوسیتیک هستند که دارای میسیلیوم های رویشی منشعب و فاقد دیواره ی عرضی می باشند. بیشترین جنس های بیماری زای عامل بیماری قارچی ساپرولگنیازیس، ساپرولگنیا (Saprolegnia) و آچلیا (Achlya) هستند.

علائم بیماری:

در مراحل آغازین بیماری هیچگونه علائمی از عفونت در ماهی دیده نمی شود. زمانیکه قارچ ها به پوست ماهی نفوذ کنند بیماری دیده می شود. میسلیوم های قارچ در عضلات و سلول های بافتی به صورت عمقی نفوذ می کنند و سپس منشعب می شوند. هایفاها به مرور به توده های خاکستری و کرکی تبدیل می شوند. برای تجزیه ی بافت ماهی این قارچ ها ماده ای را ترشح می کنند که باعث زخم شدن بدن می شود و ماهی ها هم مقدار زیادی موکوس ترشح می کنند. ماهی های بیمار دارای رفتارهای غیر طبیعی هستند، نا آرام هستند و بدن خود را به اجسام می مالند.  با رشد قارچ عضلات درگیر، پوسیده یا فاسد می شوند، ماهی به آرامی شنا می کنند و در آخر باعث مرگ ماهی ها می شود.

ماهی بیگ هد مبتلا به بیماری قارچی ساپرولگنیازیس (منبع تصویر:Fao)

وضعیت اپیدمیک بیماری در مزارع پرورشی:

بیماری ساپرولگنیازیس در تمام طول سال و در همه مزارع پروش ماهی شایع است. قارچ عامل بیماری به زخم ها و جراحات موجود بر روی بدن ماهی که بر اثر عوامل مختلفی چون حمل و نقل، ذخیره سازی و صید به وجود می آید حمله ور می شود. این بیماری به خصوص در استخر های زمستانی متراکم دارای شیوع بیشتری است.

کنترل و پیشگیری در استخرهای پرورشی:

• ضد عفونی استخرهای پرورش ماهی با آهک
• پیشگیری از صدمات و جراحات ماهی در اثر هندلینگ و …
• انتخاب ماهیان مولد سالم و آغشتن مولدین به محلول مالاشیت گیرن ۱ درصد
• جهت جلوگیری از ابتلای ماهیان به بیماری کود دهی را افزایش دهید. روزهای مناسبی برای تخم ریزی مصنوعی انتخاب و تخم ها را زیر دوش آب در کارگاه خود هچ کنید.
• در طی دو روز متوالی و به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، تخم های چسبناک را با غوطه وری در محلول ۷ ppm مالاشیت گرین ضد عفونی کنید. آنگاه ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم از محلول مالاشیت گرین ۱۰ تا ۱۵ ppm را صبح ها و عصر ها در قفسه ی هچینگ تا زمان هچ شدن تخم ها بپاشید.
• از محلول مالاشیت گرین هر ۶ تا ۸ ساعت در تانک انکوباسیون مدور استفاده نمایید به گونه ای که رنگ آب سبز روشن شود و این کار را تا زمان هچ شدن تخم ها ادامه دهید. این روش موجب کاهش عفونت های قارچی و افزایش قابلیت هچ شدن تخم ها می شود.
• آشیانه ی تخم ها را در محلول فرمالین ۳ تا ۵ درصد و به مدت ۲ تا ۳ دقیقه و یا به مدت ۲۰ دقیقه با محلول نمک طعام ۱ تا ۳ درصد غوطه ور سازید.

مطلب اختصاصی بهداشت آبزیان

محمد رسولی نژاد

کپی برداری از مطالب بهداشت آبزیان بدون درج لینک و نام بهداشت آبزیان و نویسنده ی مطلب غیر مجاز است.